Paskalya Bayramı 2022 ne zaman, Paskalya nasıl kutlanır?
Paskalya Bayramı gelenekleri Paskalya yumurtası

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli bayramdır. Hz. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak Mart sonundan Nisan sonuna kadar olan dönemdir.

Tüm Hristiyanlar tarafından kutlanan en önemli ve en eski bayramlardan biri olan Paskalya'da Hz. İsa'nın yeniden dirilişi (Paskalya Bayramı) kutlanmaktadır.

Paskalya, perhizle geçen beş haftalık (Büyük Perhiz) bir hazırlık dönemi ile son haftayı (Kutsal Hafta) kapsar. Paskalya Günü'nde (Diriliş Günü) sona erer.

Paskalya Günü için evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılır; haşlanmış yumurtalar boyanır; mumlar yakılır; dualar okunur.

Doğu ve Batı kiliselerinde tıpkı Noel Bayramı gibi farklı dönemlerde kutlansa da Paskalya, yaklaşık olarak mart ile nisan sonuna kadar olan dönemdir. 

İçerik listesi:

Paskalya Bayramı 2022 ne zaman?

Peki 2022 yılında Paskalya Bayramı ne zaman, Paskalya Bayramı hangi tarihlerde kutlanacak?  Katoliklerin 2022 Paskalya bayramı 17 Nisan 2022 Pazar günüdür. Ortodoksların 2022 Paskalya bayramı 24 Nian 2022 Pazar günüdür.

Paskalya'nın kökeni

İngilizce'de Easter olarak bilinen Paskalya diğer Batılı dillerde de Eastre, Ostern ya da Pasen, Paskar gibi isimlerle anılır. Türkçe'ye Rumca Pashalia sözcüğünden türeyerek girmiştir. Kelime anlamı 'geçiş, geçmek' demektir.

Paskalya ve Triduum sözcüklerinin 2. yüzyıldaki karşılığı Yunan ve Latin yazarlar tarafından "Pascha (πάσχα)" olarak kullanılmıştır. İbranice "Pesah (פֶּסַח)" sözcüğünün Aramice'ye geçmiş halinden türetilmiştir. Sözcük "dokunmadan geçmek" anlamına gelir ve İsrailoğulları'nın Mısır'daki esaretten kaçışına veya İsrailoğulları'nın ilk doğan çocuğunun canının bağışlanmasına gönderme yapar. Pavlus Efes'ten "Pascha'mız İsa bizim için kurban edildi." diye yazmıştır; ancak Efesli Hristiyanlar Çıkış'ın İsa'nın ölümü'nden bahsettiğini duyan ilk insanlar değildi.

Günümüz İngilizcesindeki Easter sözcüğü Eski İngilizcedeki 899 yılından önce ortaya çıkan Ēastre ya da Ēostre sözcüğünden türemiştir. Günümüz Almancasındaki karşılığı Osterndir. Paskalya sözcüğü Hollandacada Pasen, İskandinav dillerinde ise påske (Danca ve Norveççe), påsk (İsveççe), páskar (İzlandaca) and páskir (Faroece) olarak geçmektedir.

Yunanca "Πάσχα" sözcüğü ve Latincedeki karşılığı "Pascha" İbranice'deki Hamursuz Bayramı anlamına gelen "Pesach" sözcüğünden türemiştir. Yunancada diriliş, yükseliş anlamına gelen "Ἀνάστασις" sözcüğü de bazen kullanılır.

Arapça ve diğer Sami dillerini konuşan Hristiyanlar Pesaḥ ile aynı kökten gelen adlar kullanırlar.

Tüm Romen dillerinde Paskalya sözcüğünün kaynağı Latince Pascha sözcüğüdür. İspanyolcada Pascua, İtalyanca ve Katalancada Pasqua, Fransızcada Pâques, Portekizcede Páscoa ve Rumence'de Paşti sözcükleri kullanılır.

Tüm günümüz Kelt dillerinde Paskalya sözcüğü Latinceden türemiştir.

Bazı Batılı dillerde Paskalya yerine kullanılan Easter, Ostern vb. sözcüklerin kökeni Cermen  Takvimi'ndeki Eostur (Nisan) ayıdır. Bu ay, adını Anglosakson Pagan tanrıçası Ēastre'den alır.

Paskalya hangi tarihlerde kutlanır?

Paskalya Bayramı için modern dünyada belirli bir tarih belirlenmeye çalışıldı. Nisan ayının ikinci pazar günü üzerinde durulsa da uygulamaya geçilmedi. Dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü, Kıyam Yortusu ya da Diriliş Günü olarak da adlandırılır.

Yahudilerin 500 yılı aşkın bir süre Mısır egemenliğinde köle olarak yaşamasından sonra Hz. Musa önderliğinde bu ülkeden çıkmasını temsil eden Pesah Günü (Fısıh Bayramı) vardır. Hristiyanlar, Hz. İsa'nın Fısıh Bayramı’nın hemen öncesinde çarmıhta can verdiğine ve bittikten sonra da dirildiğine inanırlar. Bu hafta Hristiyanlar tarafından 'Kutsal Hafta' olarak adlandırılmış olup Paskalya ve Fısıh Bayramı peşpeşe gelir.

Yahudiler ise Hz. İsa'nın çarmıha gerildiği günü Pesah yani 'Hamursuz Bayramı' adıyla baharın ilk dolunayından sonraki 14'üncü günde kutlamaktadır.

Süryanilerin temmuz ayında kutladıkları Meryem Ana Paskalyası adı verilen yortu da Paskalya kavramı içine girer.

Paskalya bayramı nasıl kutlanır, Paskalya’da neler yapılır?

Hz. İsa'nın milattan sonra (M.S.) 29–33 yılları arasında çarmıha gerildiği belirtilse de Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar 2. yüzyıla aittir. Bununla birlikte Hz. İsa'nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanıyor.

Bunlar da ilginizi çekebilir:

 

Paskalya döneminin kutlanışı ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Kilisede yapılan ayinler dışında en yaygın kutlama şekli Hristiyanlığa inananların birbirine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve farklı renklere boyanan ve haşlanan Paskalya yumurtası hediye etmesidir.

Paskalya Günü için evlerde özel çörekler (Paskalya çöreği) yapılır, mumlar yakılır ve dualar okunur.

Büyük perhiz nedir?

Et ve et ürünlerinin bolca tüketildiği Karnaval döneminin bitmesiyle perhiz (oruç) dönemi başlar. Hıristiyanlıkta oruç, İsa Peygamber’in doğumundan 500 yıl sonra, 6. yüzyılda başlayan bir ibadet türü. Bu dönemde Hıristiyanlar İsa’nın yolundan gitmeye ve 40 gün oruç tutmaya karar verdiler. Oruç, İsa’nın yeniden dirilişinin kutlandığı Paskalya Yortusu’na bir hazırlık olarak da nitelendirilebilir. 

Paskalya, perhizle geçen beş haftalık (Büyük Perhiz veya Lent) bir hazırlık dönemi ile son haftayı (Kutsal Hafta) kapsar. Paskalya Günü'nde (Diriliş Günü) sona erer. Hristiyanlar bu 'Lent' döneminde (Yunanistan'da Yunanca olarak 'Sarakosti" olarak adlandırılır) 40 gün boyunca hayvansal gıda ve et tüketmezler. 

II. yüzyılda yazılan Didakte kitabına göre Hz. İsa inananlarına çarşamba ve cuma günü oruç tutmalarını buyurmuştur. II. yüzyıldaki kiliselerin bu orucu Diriliş Bayramı'ndan önce (Paskalya) tuttukları bilinmektedir.

Paskalya gecesinde ayin düzenleme ve vaftiz törenleri yapmak hem Katolik hem de Ortodoks kiliselerince uygulanır. Rum ve Rus Ortodoks kiliselerinde kilise dışında bir ayin alayı düzenlenir. Alaya katılanlar kiliseden çıkarken hiç ışık yakmaz ancak Hz. İsa'nın dirilişini simgelemek için dönüşte yüzlerce mum yakılır.

Yunanistan'da Paskalya Bayramı

Yunan takviminde en önemli bayram olarak kabul görüp en geniş folklorik zenginliğe sahip Ortodoks Paskalya’sı (Pascha) Yunanistan’a özgündür.  Girit’ten Makedonya’ya kadar halk kültürünün gerek sembolik, gerekse içerik anlamda en canlı örneklerinin sergilendiği Paskalya ,ruhun ve doğanın yeniden doğuşunun müjdecisidir.

Yunanistan'daki en önemli dini bayram olan Yunan Ortodoks Paskalyası, Batı Paskalyası'ndan üç hafta önceye ya da sonraya denk düşebilir. Yunan ailelerinin bir araya geldikleri Kutsal Hafta, tören geçitlerini ve dini törenleri görmek, ayrıca Paskalya yiyeceklerinden tatmak için iyi bir ziyaret dönemidir. Bu kapsamda düzenlenen törenler ve kullanılan simgeler doğrudan Yunanistan'ın Bizans geçmişiyle bağlantılı olduğu kadar, bundan daha eski ve daha ilkel inançlarla da ilişkilidir. Paskalya Cumartesisi'nin gece yarısında şenlikler doruğa ulaşır. 

Paskalya kutlama zamanı değişebilen bir bayramdır. Kutlanması, bahar gündönümünden (ekinoks) sonraki ilk Pazar gününe denk gelir.  Yunanistan’ın tamamında Paskalya’dan önceki bir hafta Kutsal Hafta boyunca çok çeşitli adetler ve geleneklere tanık olunabilinir. Diriliş kutlaması hazırlıkları Kutsal Perşembe başlar. O gün, ev hanımları geleneksel olarak “tsorekia” adında özel kekler, bisküviler ve kırmızı boyanmış yumurtalar hazırlarlar. Yumurta yeniden doğuşu, kırmızı rengi ise İsa Mesih’in kanını sembolize eder. Geçmişte bir çok evde insanlar ilk kırmızı yumurtayı kötü ruhları uzaklaştırsın diye ikona rafına koyarlardı.

Cuma günü Kutsal Hafta’nın en kutsal günü olup, İsa Mesih’in haçtan indirilip defnedilmesine kadar olan süreci kapsayan, İsa Mesih’e olan özlemin doruk noktasıdır. Yas günü olduğu için o gün ev hanımları ev işi yapmaktan kaçınırlar. Kadınlar ve çocuklar kiliseye gidip akşam geçit töreninde yer alacak olan İsa Mesih’in tabut sehpasini çiçeklerle donatırlar. Cumartesi sabahı bayram yemeği için hazırlıklar başlar, “maghiritsa” olarak adlandırılan özel bir çorba pişirilir.

Gece yarısından az önce insanlar kilisede toplanarak, papaz tarafından dağıtılan “Kutsal Işık” ile beyaz mumlarını yakarlar. Sonunda “İsa Mesih dirildi” ilahisinin (Christos Anesti) söylenmesiyle iyi dilekler söylenir ve insalar birbirlerini öperek selamlarlar.  İyi şans getirmesi için Kutsal Işık ile evlerinin ön kapısının üst kısmında üç defa haç işareti yaparlar. Sonra hep birlikte masanın etrafında toplanıp kırmızı yumurtalarını kırıp bir kez daha Christos Anesti söylerler. Pazar sabahı özellikle Yunanistan’ın taşra kısmında kuzu çevirme yapılır ve insanlar gece geç saatlere kadar yemek yiyip dans ederler.

Yunanistan'da Paskalya yemekleri

Paskalya, Yunan bayramları arasında en neşeli kutsalıdır, hem ilk baharın kutlaması açısından hem de manevi açıdan neşe kaynağıdır. Yunanlar genellikle şehirleri yığınlar halinde terk ederek Paskalya’yı taşrada kutlamayı tercih ederler, yiyecekler tüm kutlamaların odak noktasındadır.

Paskalya masası gelenek ile mevsimselliğin Yunan mutfağı üzerindeki bileşimini yansıtır. Yöresel olarak malzemeler, baharatlar ve yiyecekler farklılık gösterse de, tek bir kural mutlaka uygulanır: hiç bir şey ziyan edilmemelidir.

En tipik yiyecekler, kuzu çevirme; kırmızı boyalı yumurtalar, örgülü tatlı ekmekler tsoureki ; Paskalya çorbası (magiritsa) ve kızartılmış işkembe sarması (kokoretsi)’dir.

Ortodoksların 2021 Paskalya bayramı ne zaman?

Ortodoksların 2021 Paskalya bayramı 2 Mayıs Pazar günüdür

Katoliklerin 2021 Paskalya bayramı ne zaman?

Katoliklerin 2021 Paskalya bayramı 4 Nisan Pazar günüdür.

Yunanistan'da 2021 Paskalya tatili ne zaman?

Yunanistan'da 2021 Paskalya tatili  30/4/2021 - 3/5/2021 tarihleri arasındadır ve 3 gündür.

Yunanistan hakkında yaptığımız tüm paylaşımlar için instagram sayfamız @yunanistan.greece ve facebook sayfamız yunanistan.travel 'i takip edebilirsiniz

copyright © 2021 Tüm hakları saklı ve DMCA koruması altındadır. Site içeriği kaynak ve aktif link göstermek koşuluyla kısmen ve/veya tamamen yayınlanabilir.

DMCA.com Protection Status

Like

Comments